Kształcenie specjalne
Kształcenie specjalne w znaczeniu przepisów prawa oświatowego i w praktyce edukacyjnej oznacza, że wobec dziecka w przedszkolu, szkole, placówce, stosuje się metody i formy nauczania dobrane zgodnie z możliwościami psychofizycznymi dziecka - stosownie do niepełnosprawności, zagrożenia niedostosowaniem społecznym czy niedostosowanemu społecznie.
Takie kształcenie organizuje się na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, wydawane przez zespoły orzekające przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Zespoły orzekające przy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, wydaja orzeczenia dla dzieci i młodzieży z następującymi niepełnosprawnościami:
- niesłyszących,
- słabosłyszących,
- niewidomych,
- słabowidzących,
- z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
- z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym -z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
- z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
- niedostosowanych społecznie, zwanych dalej „uczniami niedostosowanymi społecznie”,
- zagrożonych niedostosowaniem społecznym, zwanych dalej „uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym”
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zawiera między innymi:
- określenie etapu edukacyjnego, na jaki przyznawane jest kształcenie specjalne,
- diagnozę możliwości, potencjału dziecka, rozpoznanie zasobów i mocnych stron dziecka, przewidywania i rokowania specjalistów co do sytuacji dziecka, jego potrzeb, szczególnie edukacyjnych,
- wskazania najlepszej dla dziecka formy i miejsca realizacji kształcenia specjalnego, które może być realizowane m.in. w szkołach ogólnodostępnych czy z oddziałami integracyjnymi, w szkole specjalnej odpowiedniej z uwagi na niepełnosprawność,
- zalecenie, jeżeli zdaniem zespołu orzekającego zachodzi taka potrzeba, realizacji wybranych zajęć edukacyjnych indywidualnie lub w grupie do 5 uczniów,
- zalecenia na podstawie których nauczyciele pracujący z dzieckiem dostosowują wymagania programowe, ocenę postępów dziecka, dobierają pomoce (np. dostosowane podręczniki), wspierają się technologią informatyczno-komputerową, korzystają ze sprzętu specjalistycznego, ze wsparcia innej osoby – terapeuty, etc.,
- zalecenia zajęć rewalidacyjnych, specjalistycznych, terapii, wsparcia także dla rodziców czy opiekunów.
Za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka/ucznia odpowiada dyrektor przedszkola, szkoły lub ośrodka.
Uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którego reprezentują w kontaktach z placówką oświatową rodzice lub opiekun prawny, ma prawo do edukacji we wszystkich rodzajach przedszkoli oraz typach i rodzajach szkół publicznych i niepublicznych, w tym:
- przedszkolach i szkołach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych,
- przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, szkołach lub oddziałach integracyjnych,
- przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych,
- ośrodkach: MOW, MOS, SOSW, SOW, a także ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych umożliwiających dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi
- innych formach wychowania przedszkolnego.
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest dokumentem skutkującym prawnie i finansowo, dlatego ma przypisane prawo do odwołania się od niego do organu Kuratorium Oświaty.
Orzeczenie o niepełnosprawności dzieci i młodzieży do lat 16 służy innym celom - jest wydawane przez powiatowe zespoły d/s orzekania o niepełnosprawności, w celu rehabilitacji społecznej i zawodowej.